Casgliad o gerddi rhydd a chaeth, rhai'n newydd, rhai'n draddodiadol, rhai'n moli a rhai'n peri hiraeth. Dyma gyfrol hardd sy'n dathlu gwerth unrhyw fam, mam-gu neu nain. Gyda cherddi newydd gan Casia Wiliam, Elinor Gwynn, Rhys Iorwerth, Annes Glynn, Huw Meirion Edwards, Ceri Wyn Jones, Myrddin ap Dafydd a Christine James.

- Publisher: Cyhoeddiadau Barddas,

Cyfrol glawr caled gain a choeth o gerddi hen a newydd i ddathlu cyfraniad mamau ym mhobman yw hon, wedi ei golygu gan Mari George, a Mari hefyd sydd wedi llunio’r rhagair pwrpasol. Mae’n gyfrol dwt i ryfeddu ac wedi ei dylunio’n syml ond yn chwaethus iawn gydag arlunwaith gan yr amryddawn Valériane Leblond. Er bod y clawr yn disgrifio cynnwys y gyfrol fel ‘Cerddi gan Famau, Cerddi am Famau’, mae hi hefyd yn cynnwys cerddi gan ambell ddyn yn ogystal â cherddi traddodiadol, anhysbys. A rhaid gwneud sylw am ddyluniad chwaethus y clawr, a’r blodau gwyllt ar siâp calon, ac am y lluniau a’r dyfyniadau sy’n britho’r cynnwys ac yn ychwanegu at apêl y llyfr. Mae’r cynnwys felly’n amrywiol dros ben – o ddoniolwch cerddi fel ‘Wrth Enwi Ein Mab’ gan Gwennan Evans, i drasiedi'r englyn ‘Plentyn yn Angladd ei Fam’ gan Gerallt Lloyd Owen, i brofiadau personol cerdd Elinor Gwynn, ‘Ar y Ffordd i Draeth Poppit’, a thynerwch cyfarwydd soned Elin Meek, ‘Esgidiau’, y soned fuddugol yn Eisteddfod Genedlaethol 2018. Ym mhob un o gerddi’r gyfrol, mae yna ryw dinc o rywbeth y gallwn ni oll uniaethu ag ef, o’n magwraeth gynnar i’n perthynas ni ac eraill gyda’n mamau trwy gydol ein hoes. Ac oes, yn naturiol ddigon mae yna fynegiant o hiraeth a cholled hefyd, a dyhead o dro i dro i gael troi’r cloc yn ôl a bod yn blentyn unwaith eto. Mae’r cerddi traddodiadol a’r hwiangerddi’n sicr o’n hatgoffa o’r cyfnod cysurus o ddiniwed hwnnw yng nghôl mam: Mam bach annwyl, Mam bach fi, Fi bia Mam a Mam bia fi. Cyfrol sy’n llawn emosiwn, ond yn llawn cynhesrwydd a hwyl hefyd. Byddai wedi bod yn hawdd syrthio i fagl sentimentaliaeth wrth roi’r llyfr hwn at ei gilydd, wrth ei ddylunio ac wrth lunio’r rhagair, ond anwyldeb sydd yma’n bennaf, a'r cerddi yn rhai sy’n cyfleu profiadau ac emosiynau oesol. Boed yn rhodd (a chofiwch fod Sul y Mamau ddiwedd y mis!) neu’n gyfrol i hamddena uwch ei phen dro ar ôl tro, heb os, mae yna le i hon ar silff lyfrau pob cartref.

- Sioned Lleinau @ www.gwales.com,